0 9 minutes 2 ans

Tasɣunt ameɣnas temlal agensas n umazday atnayan aqbayli (CSK: Collectif des souverainistes kabyles), Mass Tarik Benzenati, anda i yella umeslay ɣef tuddsa-ya d yeswiyen-ines d leqdic ara texdem, adiwenni ara tḍefṛem seddaw-a

ameɣnas: Azul, amek d-ilul umazday-a nwen, u d acu i d iswi-s ?

TB:Amazday-nneɣ ilul-ed send aṭas n uxemmem d  wawal yellan gar-anaɣ ɣef temsal yerzan taqbaylit d wayen i ɣ-yettṛajun, ladɣa imi taluft-nneɣ tdegger lḥedd-is, anda tdeggreḍ tamuɣli ad k-id-yerr lḥiḍ, akken yenna uneɣrim neḥṣel gar sin iberdan yiwen yeɛṛeq wayeḍ dirit, swa d abrid n udebbuz neɣ d win n tegzi, ihi nekkni nefren win n tegzi d tikti. Abrid ara d-ssegziɣ s kra n wawalen tura. Nekkni deg umazday-nneɣ, d imdanen yumnen s tusna deg unawel n yal tikli, u d imadanen umi tella teqbaylit deg ul,  dɣa nenna-yas, ilaq ad nesdukkel TUSNA d TAQBAYLIT. Ameɣnas asertan ur ileqqmen ara amennuɣ-is s wudem asertan, d win ara yeɣlin deg tqeffett n yiɣil d tyerza n beṛṛa n wennar. Tamuɣli-ya d tin nezdi s yakk iɛeggalen n CSK, nenna ilaq, ad negzi anda necceḍ yakan, deg wayen yezrin, akken tucḍiwin-a ad uɣalent d timsirin, tid ar yilin i nekkni d tsutwin d -yettnekkaren d tiftilin deg ubrid n tlelli-nneɣ.

taqbaylit d tamuɣli n tudert i ylaqen ad nekkmes, ad nemsel alamma tewweḍ d  tasnektit

ameɣnas: d anwa i zemren ad yekki yid-wen ?

TB: Weqbel ad nemmeslay ɣef wanta neɣ anwa yesɛan azref ad yekki yid-neɣ, ilaq ad d-iniɣ, akken nekkni deg CSK nra ad naru tifyar tineggura, deg weḍṛis n tudert-nneɣ, ihi kra n win neɣ n tin iran am nekkni akken, mačči d aḍris aneggaru ɣef tilin-nneɣ, ansuf yis ar ṛṛeḥba n temsal, imi ma weḥdek ad tɣawleḍ ma s wegraw ad tessawḍeḍ.

Ihi, ansuf ɣef yal win/tin yettxemmimen am nekkni, belli tudert-nneɣ tcud ar tudert n teqbaylit, tin icudden s timmad-is ar usali n uwanek atrar ara s-imudden ifadden ara s-yegren irebbi tarwa-s d tgemmi-s.

ameɣnas: acu d allalen ara tesqedcem deg umennuɣ-nwen ?

TB: yewwḍ-ed wakud n tigawt, imdanen ɛyan deg umeslay, ilaq ad nxemmel i yiɣallen-nneɣ akken ad nebges ad nebnu imal-neɣ s uettekki n tugett n wegdud aqbayli. Deg tazwara, tadukli n wegdud ad tettwabnu mačči kan ɣef uḥulfu aɣelnaw aqbayli maca ɣef usenfaṛ n tmeti ara yeffɣen ɣef tugett n yeqbayliyen. Allal amenzu i nesɛa gar ifassen-neɣ s wudem-nneɣ d agraw n think-tank d allan n taywalt ( communication), asetfi n tiktiwin ara yilin send askasi usnan, ara d -yerren deg lwelha-s lfayda n wegdud d useḥbiber ɣef izerfan-ines. Akk allalen atraren n taywalt, d yedles d tsekla deg tmusni d tusna d wid ara nesseqdec deg tikli-nneɣ. Nra ad nawi abeḥri amaynut, yeddan akked tallit deg nettidir, akken ad nejbed ar ɣer-neɣ tisutwin n wass-a, ɣef waya i nefren ad nesseqdec tameslayt fehmen ass-a.

ameɣnas: acu yettxemmim umazday-nwen deg liḥala tasertant deg tella tmurt taqbaylit ?

TB: Tamurt taqbaylit d wegdud-nneɣ, ttidiren taswiɛt akk ḥercawen werǧin nessin send tallit n tefsut taberkant, ticki ara terreḍ ar leḥbas, ad tɛeggbeḍ neɣ ad tewteḍ imdanen iran kan ad idiren tigemmi d yedles weṛten ar lejdud-nsen, d tinna i d tamharsa, d winna i d lbaṭel ara yeǧǧen yal amdan d lwaǧeb fell-as ad yennaɣ akken ad yesseḥbiber ɣef yiseɣ-ines. Nekkni nusa-d akken ad nezzaken abrid n tegzi d tawit i yilaq ad yeddem umennuɣ n warraw n tlelli.

Tamurt taqbaylit ass-a tettidir akk uguren ttidiren izayriyen, tiglelt, wertaɣlist, yir tudert, werasirem, arnu-yas uguren kan umi ttḥulfun yeqbayliyen, wid n miḥyaf, tasnektit taɛṛabt-tisneslemt yebɣan ad tessenger tigemmi-nneɣ. Ass-a iqbayliyen sin yeswiren n lbaṭel, yir tudert d tudert n diri.

Aɣlan iǧehden d win ara yessawḍen ad yesdukkel agdud-is akken ad yemmager uguren akk ara d-yasen deg wubrid-is maca deg wayen yerzan lezzayer, taneggarut-a tessaweḍ ad tesdukkel akk izayriyen deg lkerhegga n wegdud aqbayli. Ass-a ulac akk acu yesdukkulen izayriyen am lkerhegga n teqbaylit, imi adabu azayri yessaweḍ ad ten-iqenneɛ belli tamurt taqbaylit d nettat i “AƐDAW N DAXEL”, ayagi d ayen yessefrek deg lwakel-ines, leǧwameɛ d tiliẓriwin-is.

Tugett n wegdud aqbayli, d tin yessusmen ass-a, maca diɣ d tin yakan yugin tifranin akk tga lezzayer deg tid n 12/12, yessawḍen mass Teboune ad yili ass-a d aselway n izayriyen, ad nɛeddi ɣef tefranin n tmendawt anda tamurt taqbaylit tezzi s uzagur i tmendawt-a akked  yakk tifranin ara d-yeddun.

Tdukli-a n wegdud aqbayli d tin ara ixelleṣ kra n waguren umbeɛd u tmeṛɣit n ugar n 50% n tmurt d tmettant n ugar n 500 yeqbayliyen, d ugar n 500 nniḍen deg yir aseddu n taluft n covid-19, d wugar n 300 n imeɣnasen iqbayliyen iḍaɛen ass-a deg leḥbus n lezzayer, nebla ma ttwacaṛɛen.

amzɣnas: d acuten wassaɣen tesɛam akked tuddsiwintisertanin yettnaɣen ɣef weslali n uwanek aqbayli ?

TB:Ur d-ilul ara umazday-nneɣ d asenqed i tuddsiwin-nniḍen, maca ilul-ed akken d-nniɣ, acku tallit tessutr-ed talalit-is, nekkni d wid yerran iswi d asiweḍ ar usenfaṛ-neɣ ɣef wayeg ara d-nuɣal deg wussan i d-iteddun, CSK ad yili d allal atrar gar ifassen n tsutwin n wass-a, iran ad ffɣent ɣef tsertit i tsertit, ɣef umennuɣ n tnuḍin, d win n ibawen-iw kan i yettewwayen. Ass-a CSK iswi-ines ad imud udem asnan i wsenfaṛ n usali n uwanek aqbayli atrar, ad yebnu tasnektit taqbaylit ara yeddren i lebda werǧin ad temmet xas ulamma ad yass wass deg ara yali uwanek-nneɣ. Ihi, akk tuddsiwin tqbayliyen ara yeddun deg webrid-a ulac akk aɣilif ad neqqdec yid-sent.

ameɣnas : d acu i d awal-ik aneggaru i wegdud aqbayli s umata d imeɣnasen n teqbaylit ladɣa ?

TB: awal n tagar d axemmem i yakk imeɣnasen iqbayliyen yettwakerfen deg leḥbus n lezzayer ass-a, ugar n 300 n warraw n tlelli, i yettidiren miḥyaf d temharsa n taɛrabt-tisneslemt, xas ulamma adabu azayri yebɣa ad ten-icemmet maca nekkni akk nezṛa belli d nutni i d iseɣ-nneɣ ass-a ɣef waya CSK d win ara ybedden ar yidis-nsen alamma d asmi ara ilin yid-neɣ.

Deg tagara, ad fkeɣ tiɣri I leqvayel u maḍal aken ma llan, i ad sdaklen awal-nsen, d tezmart-nsen ɣef yiwen n yiswi.

Nezṛa  aqbayli d win i yettɣiḍ lḥal ɣef ayetma-s, ɣas nettemceččaw waygaraneɣ ɣef tɣawsiwin timecṭaḥ, acukan deg teswiɛt n ddiq nessen ad neddukel, amedya, d amek iqubel wegdud anfafad n covid-19, nbeggen-d belli nezmer i yiman-nneɣ s yiman-nneɣ, ayen yesdrewcen adabu azayri i ran ad yeṛẓ tagmatt-nneɣ s usekker n tmest kra kan n wussan send tallit-a, d aɛaqeb n wegdud aqbayli, d izen i ɣ-d-imud win d-yeqqaren ” Xas ulamma tzemrem i yiman-nsen, maca werǧin ad nɛemmed ad tedduklem”.

Ihi ilaq ad nbeggen, deg tazwara i yiman-nneɣ belli nezmer ad nesbed tamurt, nezmer ad beddel ar wayen yelhan akk tafriqt n ugafa, ad d-nernu azṛu-nneɣ deg lebni n umaḍḍal n tudert deg tlelli d tayri.

Sureft-iyi ma sɣezfeɣ awal, maca ayen d-nenna ɣef teqbaylit drus, tiɣri-w i yelmeẓyen iqbayliyen, ur ttagadet, abrid-nneɣ d asirem, d talwit d taqbaylit, ddut-ed akked umazday-nneɣ akken ad nebnu imal i teqbaylit, ad nidir s tawlit d tayri d tegzi deg tmurt taqbaylit tatrat, tin ara ygen irebbi i talwit d tudert deg umaḍal s lekmal-is.